مقصر کم آبی ایران کیست؟

ایسنا/ زنجان یکی از اعضای هیأت علمی گروه مهندسی آب دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان گفت: تأثیر تغییر اقلیم یک اثر فوری نیست که ناگهان ما را با کمبود آب مواجه کند. اما اقلیم و کاهش بارندگی را می توان یکی از عوامل کم آبی دانست.

حسن اوجاقلو در گفت وگو با ایسنا، با اشاره به اینکه ایران کشوری خشک و نیمه خشک است و میانگین بارندگی سالانه حدود 250 میلی متر در سال است، با توجه به اینکه این رقم در سال های اخیر کاهش یافته است، اظهار کرد: این حجم بارندگی حدوداً حدود 250 میلی متر در سال است. 400 میلیارد متر مکعب در سال؛ در واقع می توان گفت حدود 430 میلیارد مترمکعب حجم آب تولید می شود که 65 تا 70 درصد آن با تبخیر و بازگشت به چرخه هیدرولوژیکی خارج از دسترس ماست.

وی با بیان اینکه از 30 درصد باقی مانده بخشی از رودخانه های مرزی ایجاد می شود و در نهایت حدود 100 تا 130 میلیارد مترمکعب که به اصطلاح حجم آب تجدیدپذیر برای مصرف است، ایجاد می شود، افزود: در واقع حجم آبی که می توانیم برنامه ریزی کنیم.» و حتی نمی توانیم آن را به طور کامل مصرف کنیم، زیرا بخشی از این مقدار قابل استفاده از طریق آبراهه های محیطی، رودخانه ها و تالاب ها به چرخه هیدرولوژیکی باز می گردد.

وی گفت: بر اساس استانداردهای بین المللی، کشورهایی که حدود 30 درصد یا کمتر از آب تجدیدپذیر خود را مصرف می کنند، در فضای سبز قرار دارند. وی ادامه داد: در کشور ما طبق آمار بیش از 70 درصد حجم آب تجدیدپذیر مصرف می شود و از نظر مصرف بالای منابع آبی در وضعیت فوق بحرانی قرار دارند.

وی با اشاره به اینکه بیلان آبی (بودجه آبی که تفاوت ورودی و خروجی است) در برخی از دشت های کشور از جمله ابهر و قیدار منفی بوده است، ادامه داد: با توجه به اعداد و ارقام می توان به علت اصلی آن پی برد. بحران آب کمبود آب مربوط به چاپ بیش از حد مجاز است.

مقصر کم آبی ایران کیست؟

وی گفت: این تصورات علل مختلفی دارد که از آن جمله می توان به رشد جمعیت، نیاز غذایی، شرایط استراتژیک تولید مواد غذایی به ویژه در کشورهای در حال توسعه و عوامل اجتماعی و سیاسی به ویژه اشتغال در کشاورزی اشاره کرد. ایران و از سوی دیگر حدود 80 تا 90 درصد منابع آب شیرین ما در بخش کشاورزی است، بنابراین بیشتر از صنعت آب در کشاورزی استفاده می شود و با توجه به اینکه در کشورهای پیشرفته حجم آب مصرفی در کشاورزی کمتر از 70 درصد است. و در صنعت 20% است. با وجود این مسائل، فشار بر منابع آب و خاک کشور وجود دارد.

وی گفت: ممکن است تغییر اقلیم عامل کمبود آب در جمعیت باشد، اما باید در نظر داشت که تغییر اقلیم فرآیندی است که در یک بازه زمانی طولانی و مستمر رخ می دهد، اما دلیل اصلی آن نیست. زیرا حتی اگر در سال های گذشته 250 میلی متر بارندگی نرمال داشته باشیم، نمی توان انتظار شرایط بهتری داشت، بنابراین توسعه بی رویه برداشت آب عامل اصلی بحران آب است.

وی با اشاره به اینکه اقلیم نیز در کمبود آب و بارندگی دخیل است اما به طور قطعی نیست، گفت: تنها راهکارهای مدیریتی می تواند پاسخگوی کمبود منابع آبی باشد. راهکارهای سازه ای امروز پاسخگوی معضل کاهش آب نیست و با توجه به اینکه راهکارهای سازه ای آثار خاص خود را دارد، اما با توجه به وضعیت فعلی و عملکرد گذشته، این راه حل مشکل کمبود منابع آبی را حل نخواهد کرد.

دانشکده مهندسی آب دانشگاه زنجان با تاکید بر ارائه راهکارهای مدیریت مصرف آب، اذعان داشت: یکی از این راهکارهای ساختاری، توسعه روش‌های نوین آبیاری مانند آبیاری تحت فشار بود که از دهه 70 آغاز شد و از دهه 80 آغاز شد. توسعه چشمگیر آبیاری ما بودیم، دولت‌های مختلف آمدند و یارانه‌ها و سرمایه‌گذاری‌های کلانی برای احیا و راه‌اندازی این سیستم‌ها انجام شد، اما اگر مؤثر بود و ما را به اهداف مورد انتظار رساندیم، برای پاسخ به این سؤالات باید به آمار و ارقام نگاه کنیم. میزان سرمایه صرف شده برای این فناوری، آیا توانسته است مصرف آب را متوقف یا کاهش دهد؟ با توجه به این شرایط، توسعه این سیستم ها به هر دلیلی موثر نبوده است.

مقصر کم آبی ایران کیست؟

وی با تاکید بر اینکه علم مهندسی آب مخالف توسعه سیستم های آبیاری جدید یا تحت فشار نیست، افزود: باید از خود می پرسیدیم که آیا این توسعه درست بوده است؟ آیا مطالعات و ارزیابی ها و نظارت بر عملکرد سیستم در حال انجام بود؟ اگر به این سوالات پاسخ دهیم، بدون شک کم و بیش به پاسخ به چرایی بحران آب نزدیک خواهیم شد.

این محقق حوزه آبی با بیان اینکه در شرایط فعلی باید راهکارهای مدیریتی در اولویت قرار گیرد، تصریح کرد: راهکارهای سازه ای می تواند مهم باشد اما زمانی که به راهکارهای مدیریتی فکر می کنیم؛ باید به راهکارهای مدیریتی توجه شود. این مسائل مستلزم مطالعه دقیق راه حل های ساختاری مانند تجهیز و توسعه سیستم های آبیاری مدرن است، اما تاکید ما اکنون این است که موضوع کم آبی باید به یک باور کلان تبدیل شود.

وی با تاکید بر اینکه موضوع بحران آب باید در بالاترین سطوح تصمیم گیری باشد، گفت: اهمیت موضوع مصرف کافی آب باید در سطح ملی برای جامعه تبیین شود. تا زمانی که تصمیمات در سطح کلان اتخاذ نشود و به این موضوع ایمان نیاوریم، نباید انتظار تغییر خاصی داشت، بنابراین اولین کلید حل این چالش، نگاه واقع بینانه به موضوع کم آبی در سطح ملی است.

اوجاقلو با تاکید بر حذف و مقابله جدی با برداشت های غیرقانونی و توسعه بی رویه؛ فرهنگ سازی حفاظت و کنترل این موضوعات مهم بود و توضیح داد: زمانی که این چشم انداز و باور مهم شکل بگیرد، در عمل شاهد تغییراتی خواهیم بود، اما نکته مهم دوم، انسجام بین سازمانی وزارتخانه ها است. سال هاست که دو وزارتخانه نیرو و جهادکشاورزی یکدیگر را به ایجاد بحران آب متهم می کنند. اما به نظر می رسد شاید یک سازمان مستقل بتواند این بحث را به طور مستقل دنبال کند. از آنجا که هماهنگی بین سازمان های دولتی و سازمان های مربوطه برای حفاظت، تامین و توزیع آب مهم و ضروری است. شاهد بودیم که منابع آب زیر نظر وزارت نیرو است و تحویل آب از طریق وزارت کشاورزی در واقع مصرف اصلی آب در کشاورزی است.

مقصر کم آبی ایران کیست؟

وی آگاهی مردم را عاملی مهم در مدیریت آب دانست و بر فرهنگ سازی و مطالعات اجتماعی دقیق تر تاکید کرد و گفت: از آب که سرمایه و حق شماست به درستی استفاده کنید.

وی گفت: مردم باید باور کنند که آب متعلق به آنهاست نه دولت یا دولت ها.

وی گفت: در بسیاری از کشورها دخالت دولت در بسیاری از امور از جمله مسئله آب کم است و مردم، کشاورزان و بهره برداران آب گروه ها و سازمان هایی را برای بهره برداری و هدایت آب با نظارت عالی دولت تشکیل می دهند. . آن را در دست بگیرید.

این استاد دانشگاه با انتقاد از اینکه جامعه احساس مسئولیت، پیامدهای اندیشیدن به آب را درک نکرده و لمس نکرده است، افزود: فرهنگ استفاده صحیح باید تقویت شود تا شاهد تغییر در تفکر سنتی و این احساس مسئولیت باشیم. گذر از این مرحله مستلزم ایجاد باور در استفاده صحیح از آب در سطح ملی است.

اوجاقلو با تاکید بر اهمیت نظارت گفت: موضوع کم آبی شوخی نیست و در برخی از مناطق مرکزی و شرقی شاهد یاس و خطر جدی هستیم.

مقصر کم آبی ایران کیست؟

این محقق با اشاره به حجم تحویل آب به کشاورزان اذعان داشت: تحویل آب در کشور ما کنترل شده و هوشمند نیست. کشاورز ما در طول سالیان متمادی به سطح نسبی دانش و آگاهی رسیده است، اگر به محدودیت های منابع آبی پی ببرد، مطمئناً به دنبال استفاده بهینه از آنها خواهد بود.

وی راهکار مدیریت محدود منابع آب را کنترل سطح کشت عنوان کرد و تصریح کرد: اگر آب به صورت حجمی مانند بنزین تامین شود، باید 5000 مترمکعب آب به ازای هر هکتار زمین تامین و آن حجم آب را متناسب با سطح آب مدیریت کرد. کشت و نوع محصول به کشاورزان واگذار شده است، شاهد تغییرات شگفت انگیزی خواهیم بود. اگرچه باید از نظر ارزش افزوده محصولات زیر کشت و بازار مناسب برای کشاورزان تدابیری اتخاذ شود، اما تنها در این صورت شاهد مشارکت کشاورزان و تناسب محصول با سطح زیر کشت خواهیم بود.

اوجاقلو ادامه داد: در بسیاری از کشورها استفاده از منابع آبی به ویژه کشاورزی تا حدودی مجاز و رایگان است؛ اگر کشاورز متوجه شود که منابع آبی محدود است و نیاز به استفاده درست دارد، خواهیم دید که کشاورز بهره وری خود را افزایش می دهد. استفاده از علم و همکاری با کارشناسان کشاورزی.

این استاد دانشگاه تجمیع منابع آب را یکی دیگر از راهکارها عنوان کرد و ادامه داد: در دهه 50 40 هزار حلقه چاه در سراسر کشور حفر کردیم اما اکنون بیش از یک میلیون و 300 هزار حلقه چاه سرشماری شده که علاوه بر بحران کمیابی است. خاک را نیز تحت تأثیر قرار می دهد و تنها راه حلی که می توان ارائه داد، تحکیم این چاه ها و منابع آبی است. مثلاً در یک منطقه به جای حفر 100 حلقه چاه، می توانیم 5 حلقه چاه با یک ایستگاه پمپاژ ایجاد کنیم که مسئولیت آب منطقه ای را بر عهده دارد و استفاده از آن توسط همان سازمان هایی که کشاورزان را به سمت مصرف کافی سوق می دهند، کنترل می شود. از نظر سطح زیر کشت مزرعه و نوع محصولی که کاربران مجاز به استفاده از آن هستند مشخص شده است.

مقصر کم آبی ایران کیست؟

وی با تاکید بر اینکه اگر جامعه به مدیریت بهینه آب و کمبود منابع اعتقاد داشته باشد، مردم از حس مشارکت بالایی برخوردار می شوند و بهتر از دولت در حفاظت از آب عمل می کنند، یادآور شد: آب مشترک نسبتاً بهتر از مناطقی است که در آن وجود دارد. چاه های خصوصی هستند

این پژوهشگر آب، کنترل سطح کشت، بهینه سازی الگوی کشت با تمرکز بر محصولات استراتژیک را از جمله وظایف جهاد کشاورزی عنوان کرد و ادامه داد: ایده مصرف بالای آب هندوانه در جهت شناخت عمومی ایجاد شد. مرکز تحقیقات در رده بالایی قرار ندارد. اگر یک هکتار گندم به طور متوسط ​​5000 متر مکعب آب مصرف کند، هندوانه نیز در این سطح حداکثر 7000 متر مکعب آب مصرف می کند که تفاوت چندانی ندارد. زیرا دوره کشت هندوانه نیز محدودیت هایی دارد; اگرچه می‌توان شاهد یک حوزه پرمصرف بود، اما مشکل بحران آب به فرهنگ یا منطقه خاصی محدود نمی‌شود.

وی گفت: باید تمرکز کنیم که کدام محصول زراعی زیاد است. مازاد تولید گوجه فرنگی یا هندوانه داریم، اما این دو محصول عامل اصلی بحران نیستند، کشت آنها را مشخص کنید؛ باید از دانش برای روی آوردن به محصولات کم آبی، محصولات مقاوم به خشکی و مقاوم به خشکی استفاده کنیم، اولویت بندی کنیم. راهبردهای محصولات زراعی به جای توسعه کشاورزی برای افزایش بهره وری محصول با علم به اینکه مدیریت منابع حاصلخیزی، تغذیه، مکانیزاسیون و کنترل آفات می تواند در آن بهره وری و کاهش استفاده از منابع آبی مهم باشد و این امر مستلزم اعتقاد فراوان است. و عزم راسخ در عمل چالش های ما زیاد است اما باید ارزش آب را برای جامعه قابل درک کنیم.

انتهای پیام


منبع

مطلب پیشنهادی

چاپ پرچم ساحلی مازندران (10)

چاپ پرچم ساحلی بادبانی انواع پرچم ساحلی بادبانی     در هم اکنون حاضر، چاپ …

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *